„Zanurzenie w kulturze” to nowatorski projekt cyfrowy, który łączy ochronę dziedzictwa z nowoczesnymi technologiami. Jego celem jest zachowanie i udostępnienie szerokiej publiczności najcenniejszych zasobów audiowizualnych oraz multimedialnych znajdujących się w zbiorach Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego oraz Centrum Sztuki Współczesnej – Zamek Ujazdowski. Projekt wpisuje się w europejskie strategie cyfryzacji kultury i ponownego wykorzystania informacji sektora publicznego, otwierając nowe perspektywy dla odbiorców w kraju i za granicą.
Dzięki kompleksowej digitalizacji i opracowaniu 400 tysięcy obiektów – od przedwojennych filmów i fotografii po dzieła sztuki współczesnej i dokumentację kontekstową – zasoby zyskają nową jakość i dostępność. Wykorzystanie nowoczesnych technologii, takich jak skanowanie 3D, fotogrametria, film sferyczny, VR/AR oraz narzędzia sztucznej inteligencji (AI), uczenia maszynowego i automatycznej transkrypcji, pozwoli nie tylko na ich zachowanie, ale także na stworzenie nowego sposobu doświadczania dziedzictwa.
Nowa przestrzeń dostępu
W centrum projektu powstaje Portal Katalog Zbiorów FINA – nowoczesna, dostępna dla wszystkich platforma, która zapewni spersonalizowany dostęp do zdigitalizowanych materiałów. Portal umożliwi intuicyjne przeglądanie zasobów, wyszukiwanie według rozbudowanych kryteriów, korzystanie z metadanych oraz pobieranie treści z jasnym oznaczeniem statusu prawnego. Będzie on otwarty zarówno dla badaczy i twórców, jak i dla szerokiej publiczności – osób ciekawych historii kina, sztuki i kultury.
Ochrona i trwałość
W obliczu szybkiej degradacji nośników analogowych projekt odpowiada na pilną potrzebę zabezpieczenia dziedzictwa filmowego i artystycznego. Digitalizacja unikatowych fotosów i werków autorstwa Renaty Pajchel, konserwacja taśm nitro z przedwojennymi filmami oraz archiwizacja multimedialnych dzieł sztuki współczesnej pozwolą zachować je dla przyszłych pokoleń. Wdrożone zostaną zaawansowane systemy bezpieczeństwa i redundancji danych, zapewniające trwałość zasobów w długim horyzoncie czasu.
Partnerstwo i innowacje
Projekt jest wspólnym przedsięwzięciem dwóch instytucji o komplementarnych kompetencjach. FINA wnosi doświadczenie w digitalizacji i zarządzaniu dziedzictwem audiowizualnym, a CSW Zamek Ujazdowski – specjalistyczną wiedzę w zakresie dokumentacji i ochrony dzieł sztuki multimedialnej. Współpraca umożliwi stworzenie wzorcowych standardów katalogowania, opracowania i udostępniania zasobów kultury w formie cyfrowej.
Rezultaty i wpływ
Efektem projektu będzie:
- digitalizacja i opracowanie 43 544 obiektów audiowizualnych i multimedialnych,
- uruchomienie Portalu Katalog Zbiorów FINA z otwartym i bezpłatnym dostępem,
- zastosowanie nowoczesnych technologii AI, OCR, VR/AR w procesie opracowania danych,
- podniesienie kompetencji cyfrowych pracowników instytucji kultury,
- zwiększenie bezpieczeństwa i trwałości zasobów,
- popularyzacja polskiej kultury w kraju i na świecie.
„Zanurzenie w kulturze” to zaproszenie do wejścia głębiej w warstwy historii, obrazu i dźwięku – w świat, w którym archiwa ożywają w nowej, cyfrowej formie. To także inwestycja w przyszłość: w trwałość dziedzictwa, otwartość wiedzy i nieograniczony dostęp do kultury dla wszystkich.
Całkowita wartość projektu: 37 137 915,76 PLN
Dofinansowanie: 34 176 881,76 PLN
Dofinansowanie z Funduszy Europejskich: 27 242 392,45 PLN
Okres realizacji projektu: od 1 czerwca 2025 r. do 31 maja 2028 r.
Partner projektu: Centrum Sztuki Współczesnej - Zamek Ujazdowski
