„Ręce Orlaca”, reż. Robert Wiene, 98 min, 1924, Austria, Niemcy
Znany pianista, Paul Orlac kończy udaną trasę koncertową – pociąg, którym wraca do domu i ukochanej żony Yvonne, ulega katastrofie. Ciężko ranny mężczyzna trafia do kliniki doktora Serrala, który dokonuje pionierskiego przeszczepu rąk. Paul od początku czuje ich niepokojącą obcość, a gdy dowiaduje się, że należały do skazanego na śmierć mordercy Vasseura, jego życie staje się koszmarem...
Jeden z pierwszych filmów grozy, prekursor tzw. body horror, w którym ciało staje się dla bohatera czymś niebezpiecznym. Ta mroczna, podszyta erotyczną dwuznacznością historia jest adaptacją opublikowanej w 1920 roku powieści Maurice’a Renarda, pisarza specjalizującego się w prozie fantastyczno-naukowej – i może być traktowania jako zapowiedź thrillera medycznego (pierwszy przeszczep na ekranie).
Film długo niedoceniany: zrealizowany 4 lata po słynnym „Gabinecie doktora Caligariego” („Das Cabinet des Dr. Caligari”, 1920) jak wszystkie w dorobku Roberta Wienego pozostał w cieniu tego arcydzieła ekspresjonizmu. Także i tu twórcy nawiązują do poetyki tego nurtu przez sposób operowania światłem i cieniem, wykorzystanie scenografii, a przede wszystkim – bliską pantomimy, cielesną grę Conrada Veidta, ikony ekspresjonizmu i ulubionego aktora reżysera (pamiętny somnambulik Cezar w „Gabinecie doktora Caligariego”), który znakomicie odnajdywał się w kinie grozy: w tym samym roku zagrał Iwana Groźnego w „Gabinecie figur woskowych” („Das Wachsfigurenkabinett”) Paula Leniego. Sama powieść Renarda doczeka się kolejnych adaptacji, m.in. „Szalonej miłości” („Mad Love”, 1935) Karla Freunda i „Rąk Orlaca” („The Hands of Orlac”, 1960) Edmonda T. Gréville’a.
Katarzyna Wajda
Muzyka na żywo
YANA
fot. Niela Lis
Joanna Bieńkowska występująca pod pseudonimem YANA jest instrumentalistką i kompozytorką mieszkającą w Gdańsku, gdzie studiowała grę na skrzypcach na Akademii Muzycznej. Artystka łączy brzmienie pianina i instrumentów smyczkowych z dźwiękami analogowych syntezatorów i elektroniką. Czerpie inspiracje z natury i codziennych obserwacji, łącząc romantyczne i liryczne z szorstkością i niedoskonałościami elektronicznych instrumentów.
W kwietniu 2022 roku samodzielnie wydała swój debiutancki album „Solace”, który do tej pory osiągnął ponad 2 miliony odtworzeń w internecie. YANA stworzyła ścieżkę dźwiękową do dwóch filmów krótkometrażowych reżyserki i operatorki Marianny Korman: „Miło mi cię poznać” (2021) i „uRodziny” (2022). Współpracuje też z artystami wizualnymi, m.in. z malezyjską malarką Sylvią Ong.
Od 2024 roku YANA należy do OPIA Community – społeczności i wydawnictwa, którego kuratorem i pomysłodawcą jest islandzki producent i multiinstrumentalista Ólafur Arnalds. To właśnie nakładem OPII w październiku 2024 roku ukazał się nowy album artystki zatytułowany „Daydreamer”.
O projekcie
Święto Niemego Kina realizowane jest w ramach Programu wspierania działalności podmiotów sektora kultury i przemysłów kreatywnych na rzecz stymulowania ich rozwoju w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności.
