W 80-lecie zakończenia II wojny światowej przyglądamy się jednej z najważniejszych jej konsekwencji dla Polski – przyłączeniu poniemieckich ziem na zachodzie i północy kraju. Przez lata słabo eksplorowany w rodzimej kulturze, temat „Ziem Odzyskanych” powraca w ostatnich latach w licznych reportażach i pracach akademickich, a kolejni autorzy szukają alternatywy dla skompromitowanej propagandowej nazwy z okresu PRL-u, pisząc o poniemieckim (Karolina Kuszyk), Niedopolsce (Sławomir Sochaj) czy właśnie Odrzanii (Zbigniew Rokita), której filmowy portret chcielibyśmy odnaleźć.
Warto bowiem przyjrzeć się temu tematowi także przez pryzmat polskiego kina, które zwłaszcza w latach 60. chętnie wracało do lat 1945–1947, kiedy to nowe terytoria zostały wchłaniane do odradzającego się państwa polskiego i na różne sposoby zagospodarowywane. Niejednokrotnie wpisywały się one w potrzeby polityki historycznej tego okresu, często jednak ich twórcom udało się także uchwycić dylematy, trudności i niebezpieczeństwa towarzyszące przybyszom na nowe ziemie. W efekcie powstał szereg niezwykłych dzieł rozgrywających się głównie w scenerii Dolnego Śląska, Pomorza czy Mazur, które możemy potraktować jako szczególny nurt polskiego kina. Nurt bardzo różnorodny, bo rozciągający się od lat 50. aż po współczesność, obejmujący zarówno uznane, kultowe filmy, które jak i warte odkrycia perełki, reprezentowany przez kino artystyczne, ale też popularne gatunki, takie jak kino wojenne, melodramat, komedia, a nawet osadzone w realiach polskiego „dzikiego zachodu” specyficzne odmiany westernu. Wszystkie one tworzą niezwykły, domagający się dzisiaj ponownej dyskusji fragment historii polskiego kina, ale także głos w dyskusji na temat kluczowego momentu we współczesnej historii Polski.
Kuratorem cyklu jest filmoznawca, redaktor naczelny pisma „Ekrany” Miłosz Stelmach.
Wstęp
Ze względu na edukacyjny charakter cyklu wstęp na pokazy jest wolny.
Miejsce
Kino Iluzjon, ul Narbutta 50a – bezpłatne wejściówki do odbioru w kasie kina w dniu pokazu
Program
8 maja (czwartek), godz. 18.00 Inauguracja cyklu
„Nikt nie woła” (reż. Kazimierz Kutz, 86 min, 1960),
„Rok spokojnego słońca” (reż. Krzysztof Zanussi, 105 min, 1984)
19 maja (poniedziałek), godz. 18 Wojna i pokój
„Godziny nadziei” (reż. Jan Rybkowski, 87 min, 1955),
„Droga na Zachód” (reż. Bohdan Poręba, 79 min, 1961)
29 maja (czwartek), godz. 18.00 Polski dziki zachód
„Prawo i pięść” (reż. Jerzy Hoffman, Edward Skórzewski, 92 min, 1965),
„Południk zero” (reż. Waldemar Podgórski, 86 min, 1970)
4 czerwca (środa), godz. 18.30 Problemy wolności
„Trzy kobiety” (reż. Stanisław Różewicz, 89 min, 1956),
„Wdowa”, nowela z „Krzyża walecznych” (reż. Kazimierz Kutz, 37 min, 1957),
„Pierwszy dzień wolności” (reż. Aleksander Ford, 90 min, 1964)
5 czerwca (czwartek), godz. 18.00 Kajś na Śląsku
„Skąpani w ogniu” (reż. Jerzy Passendorfer, 87 min, 1963)
„Pułapka” (reż. Andrzej J. Piotrowski, 98 min, 1970)
10 czerwca (wtorek), godz. 18 Oswajanie nowego
„Agnieszka 46" (reż. Sylwester Chęciński, 85 min, 1964),
„Grzech Antoniego Grudy” (reż. Jerzy Sztwiertnia, 73 min, 1975)
23 czerwca (poniedziałek), godz. 18 Mazurskie losy
„Róża” (reż. Wojciech Smardzewski, 94 min, 2011),
„Azyl” (reż. Roman Załuski, 94 min, 1978)
26 czerwca (czwartek), godz. 18 Perspektywa pamięci
„Odjazd” (reż. Magdalena Łazarkiewicz, Piotr Łazarkiewicz, 112 min, 1991),
„Album polski” (reż. Jan Rybkowski, 135 min, 1970)
27 czerwca (piątek), godz 18 Komediowo
„Sami swoi” (reż. Sylwester Chęciński, 78 min, 1967),
„Rzeczpospolita babska” (reż. Hieronim Przybył, 96 min, 1969, 96’)
28 czerwca (sobota), godz. 18 Poniemieckie – przedpolskie
„Blaszany bębenek” (reż. Volker Schlöndorff, 132 min, 1979), „Wojenne dzieciństwo” (reż. Siegfried Kühn, 87 min, 1986)
