Z czasem, wraz z tym, jak rok 1945 odchodził coraz bardziej w niepamięć, doświadczenie II wojny światowej oraz później pionierskich lat na tzw. Ziemiach Odzyskanych stawało się dla kolejnych pokoleń doświadczeniem zapośredniczonym – znanym raczej z podręczników historii, filmów i opowieści rodziców oraz dziadków niż własnej pamięci. Z kolei dla tych, którzy sami je przeszli, nierzadko było to traumatyczne i wypierane przez lata wspomnienie. Filmy z tego zestawu prezentują więc perspektywę pamięci – tej indywidualnej, jak i tej kolektywnej – ustanawiając współczesną ramę narracyjną, dla której lata 40. stanowią odkrywany w retrospekcjach historyczny kontekst.

Program

Między pokazami odbędzie się spotkanie ze Sławomirem Sochajem, które poprowadzi Katarzyna Wajda.

„Odjazd”, reż. Magdalena Łazarkiewicz, Piotr Łazarkiewicz, 112 min, 1991, Polska

Akcja filmu zaczyna się w jednym z Domów Starców na Mazurach. Hilda i Augusta – matka i córka, pensjonariuszki tego ośrodka, skazane na siebie, mieszkają we wspólnym pokoju. Są Mazurkami: córka czuje się Polką, matka, zwłaszcza teraz, na starość – Niemką. Otoczone są niechęcią innych członków tej małej polskiej społeczności: Gozdek, dawny właściciel sklepu muzycznego w ich dawnym miasteczku, ciągle im dokucza. Jedyną bliską osobą dla Hildy jest Mirek, młody chłopak, inwalida, który z braku miejsca w odpowiednich ośrodkach jest jednym z pensjonariuszy Domu Rencisty. Hilda uczy go niemieckiego... Augusta ciągle mówi o powrocie do domu, ale Hilda, przyzwyczajona do jej „odjazdu”, nie bierze tego całkiem na serio... Jednak któregoś ranka budzi się... i widzi matkę spakowaną, gotową do wyjazdu. W ich dawnym domu mieszkają teraz rodzice Mirka, co ułatwia sprawę. Hilda prosi ich, by na dzień się stamtąd wyprowadzili, kupując ich zgodę. Wraz z matką wyruszają do swojego dawnego domu...

„Album polski”, reż. Jan Rybkowski, 136 min, 1970, Polska

Dwuczęściowy film z epickim rozmachem przedstawia chaos ostatnich dni wojny, wielką migrację na tereny poniemieckie, walki z bandami szabrowników, wysiłek ludzi próbujących odnaleźć się w nowej, powojennej rzeczywistości. Akcja rozgrywa się w dwóch płaszczyznach czasowych, których łącznikiem jest młoda para.

Anna – studentka dziennikarstwa i Tomek – student politechniki spotykają się na wędrówce w czasie wakacji. Ich wspólne zainteresowanie wzbudza znane obojgu, stare zdjęcie, pochodzące z czasopisma frontowego z 1945 roku, ukazujące grupę żołnierzy na czołgu. Dla matki Anny, Marii, jest ono cenną pamiątką. Wśród żołnierzy na zdjęciu jest ojciec Tomka, Piotr. Anna chce się dowiedzieć, kim są pozostali bohaterowie zdjęcia, ma zamiar zrobić reportaż o ich losach wojennych i obecnej sytuacji. Rozmawiając z kolejnymi, zidentyfikowanymi osobami, powoli poznają losy ojca Tomka i matki Marii. Obfitują one w szereg tragicznych wydarzeń, rozgrywających się na tle burzliwych lat nowej Polski. Usłyszane opowieści zaczynają odsłaniać prawdę o ich pochodzeniu.

Wstęp

Wstęp bezpłatny. Wejściówki na seanse będą do odbioru w kasie kina w dniu seansu