„Zimne dni”, reż. András Kovács, 100 min, 1966, Węgry

„Zimne dni” to ekranizacja powieści Tibora Cseresa (1964) o tym samym tytule. Film został nagrodzony Grand Prix na MFF w Karlovych Varach. W opinii wielu jest to największe osiągnięcie Andrása Kovacsa (1925–2017), wybitnego przedstawiciela węgierskiej awangardy filmowej, ucznia Györgiego Lukácsa.

Głównym tematem filmu są wydarzenia ze stycznia 1942 w zdobytej przez wojska węgierskie części Wojwodiny, która przed I wojną światową należała do Austro-Węgier i na mocy traktatu w Trianon stała się prowincją Jugosławii. W styczniu 1942 w okolicach Nowego Sadu oddziały węgierskiej armii i żandarmerii pod dowództwem generała Ferenca Feketehalmy-Czeydnera dokonały masakry na ludności żydowskiej i serbskiej, mordując około 4 tysięcy osób. Film Kovacsa nie ogranicza się do prezentacji zdarzeń, ale operując wyrafinowaną grą narracyjną i zmienną perspektywą bohaterów – tworzy przejmującą metaforę zbrodni ludobójstwa i odpowiedzialności jednostek przed historią.

Prelekcja: dr Mateusz Werner