„Trzecia część nocy”, reż. Andrzej Żuławski, 106 min, 1971, Polska

Pełnometrażowy debiut Andrzeja Żuławskiego, który wywołał skrajne emocje i był najbardziej dyskutowanym filmem 1971 roku. Reżyser przedstawia w nim nowe spojrzenie na okres wojny, nie z punktu widzenia pokolenia Kolumbów, lecz jako spadkobierca apokaliptycznego wydarzenia (klamrę filmu tworzy cytat z Apokalipsy św. Jana). Dla Żuławskiego okupacja to czas totalnego chaosu, przewartościowania istniejących norm, a zarazem czas próby i tworzenia nowej epoki. Bez politycznych podtekstów i narodowej martyrologii pokazuje historię Michała, którego najbliższa rodzina ginie z rąk Gestapo.

„Jeśli ten film można do czegoś porównać, to tylko do nagle zapalonej olbrzymiej latarni w martwym i monotonnym krajobrazie” – pisała krytyka.