Do lat 50. wszystko było czarno-białe. Lata 70. to wyblakłe kolory ORWO. Lata 90. były szare, rozmyte i roztrzęsione, jak nagrania z kamery VHS. Nasza przeszłość nabiera kolorów, kształtów, faktur i dźwięków dzięki archiwom audiowizualnym. To co i jak myślimy o przeszłości zależy od tego co i jak zarejestrowały aparaty, kamery i mikrofony. Archiwum to nie tylko magazyny, katalogi, pudełka z taśmą – to obrazy i dźwięki, które tworzą nas samych, jako jednostki i jako wspólnotę.

Tymczasem zegar tyka. „Rękopisy nie płoną” – taśmy, niestety, i owszem. Dla niektórych archiwów to ostatni moment na digitalizację. To również ostatni moment, żeby wykorzystać wiedzę archiwistów i archiwistek, którzy przez dekady zajmowali się zbiorami, a którzy masowo przechodzą na emeryturę. Do tego dochodzi często nierozstrzygnięty status prawny i rozproszenie materiałów w różnych jednostkach.

Dlatego chcemy porozmawiać o przyszłości polskich archiwów audiowizualnych – jak je digitalizować, jak katalogować, jak udostępniać? Jak otworzyć je szerzej dla publiczności? Jak zintegrować zbiory z różnych archiwów? Jak uczyć pracy z archiwami audiowizualnymi – nie tylko archiwistów i archiwistki, ale też filmowców i filmowczynie oraz badaczy i badaczki z różnych dyscyplin?

Pomysł na panel wyniknął z rozmów w gronie dokumentalistów i dokumentalistek pracujących z materiałami archiwalnymi. Do rozmowy prowadzący Kuba Mikurda i Małgorzata Świderska zaprosili: Agnieszkę Będkowską, Przemysława Herburta, Tomasza Kolankiewicza, i Radosława Pobożego, przedstawicieli największych polskich instytucji dysponujących archiwami audiowizualnymi – Instytutu Pamięci Narodowej, Filmoteki Narodowej - Instytutu Audiowizualnego, Telewizji Polskiej i Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych.

Debata, organizowana przez Filmotekę Narodową – Instytut Audiowizualny, jest wydarzeniem towarzyszącym współKongresowi Kultury, który odbywa się w dniach 7-9 listopada 2024 rok.

Prowadzący

Kuba Mikurda – reżyser, badacz kina. Twórca opartych na archiwach filmów dokumentalnych „Love Express. Przypadek Waleriana Borowczyka” (2018), „Ucieczka na Srebrny Glob” (2021) i „Solaris Mon Amour” (2023). Wykłada w Szkole Filmowej w Łodzi.

Małgorzata Świderska – reżyserka filmowa i telewizyjna, autorka filmów dokumentalnych, realizacji spektakli operowych, zwiastunów filmowych i reklam. Przez wiele lat zawodowo związana z Canal+ i Teatrem Wielkim Operą Narodową.

Uczestnicy

Agnieszka Będkowska – zastępca dyrektora w Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych, od wielu lat odpowiedzialna za nadzór nad produkcją filmową i rozwój oraz realizację projektów edukacji filmowej i projektów promujących polską klasykę filmową za granicą.

Przemysław Herburt – dyrektor Ośrodka Dokumentacji i Zbiorów Programowych TVP

Tomasz Kolankiewicz – filmoznawca, historyk filmu. W latach 2008-2017 redaktor programowy w redakcji filmowej TVP Kultura. W latach 2020-2023 dyrektor artystyczny Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Od roku 2024 dyrektor Filmoteki Narodowej - Instytutu Audiowizualnego.

Radosław Poboży – historyk, archiwista i główny specjalista do spraw filmu w Archiwum IPN. Autor wielu publikacji dot. działalności specjalnej komórki filmowej Służby Bezpieczeństwa. Razem z dokumentalistami z FINA wykonał rekonstrukcję i zmontował na nowo film z 1927 r. „Z wycieczki stowarzyszenia weteranów do Polski”.

Jak wziąć udział

Najpierw rejestracja

Osoby zainteresowane udziałem w debacie proszone są o zarejestrowanie się na współKongres Kultury i zarezerwowanie miejsca na debacie poprzez formularz dostępny na stronie: kongreskultury.pl.

Potem rezerwacja

Rezerwacja miejsc na debacie będzie możliwa od 4 listopada godz. 14. Udział w debacie bez wcześniejszej rejestracji na współKongres nie będzie możliwy.

Link do rezerwacji miejsc na debatach: https://wspolkongreskultury.nck.pl/program. Debata „Sezamie otwórz się” odbywa się w piątek 8 listopada w w bloku wydarzeń towarzyszących.

Wydarzenie odbędzie się w Pałacu Kultury i Nauki w Sali Goethego.

Organizator i partnerzy

Organizatorem współKongresu Kultury jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, partnerami: Narodowe Centrum Kultury i Miasto Stołeczne Warszawa.