W słowie wstępnym do nowego numeru (2/2022) historyczno-filmowego kwartalnika „Pleograf” redakcja pisze:
„Jako twórców koncepcji tomu interesowało nas wspólne poszukiwanie odpowiedzi na pytania, czy i w jaki sposób polskie kino konstruowało społeczne relacje poddaństwa oraz czy może być narzędziem ich redefinicji.
Opublikowane teksty rzucają światło na te zagadnienia z różnych i nie zawsze oczywistych punktów. Ten wieloelementowy witraż skupia uwagę czytelników na okresie Polski Ludowej, która utrwaliła sposoby reprezentacji prowincji i jej mieszkańców. Kolejne dekady w rodzimej kinematografii odwołują się do tego zasobu – także poprzez kontrast czy przerysowanie – co nie umknęło uwadze Autorów. Zachęcamy więc do lektury i włączenia się do tej dyskusji inaugurowanej letnią premierą kwartalnika.
Imaginarium symboliczne polskiej wsi to warkocz Maryny i płacząca wierzba. Bieda potransformacyjnego PGR-u i świniobicie. Plączą się w nim „ludzie luźni”, samotne gospodynie, zdeprawowani właściciele ziemscy (…)”.
Wieś i kultura ludowa w polskim kinie
W numerze znalazło się kilkanaście artykułów na temat przedstawień wsi i kultury ludowej w polskim kinie. Do części zawierającej teksty recenzowane trafiło sześć artykułów. Są to m.in.: artykuł Piotra Kletowskiego o filmie Tańczący jastrząb Grzegorza Królikiewicza, esej Grzegorza Pełczyńskiego o obrazie wsi w kinie okresu PRL-u czy analiza Tomasza Romanowicza przyglądającego się motywowi dziada wędrownego na podstawie dzieł Jana Jakuba Kolskiego i Jerzego Hoffmana.
Nowy numer „Pleografu” zawiera też blok sześciu tekstów popularyzatorskich. Wioskowych autsajderów, odmieńców otwierających – także przed filmowcami – egzotyczne ludowe światy przypomina Piotr Korczyński w swoim przekrojowym tekście Chołpa w paryji. O wiejskich dziwakach w polskim kinie i nie tylko (bardzo) subiektywnie. W tej części można też przeczytać rozmowy z dwoma reżyserami i scenarzystami przyglądającymi się w swojej twórczości polskiej prowincji, Andrzejem Barańskim oraz Krzysztofem Wojciechowskim czy artykuł o przedstawieniach klasy robotniczej w Łodzi i na Górnym Śląsku w filmach m.in. Kutza i Wajdy. Potencjalnym hitem numeru jest też artykuł Patrycji Kruczkowskiej o kontrowersyjnym telewizyjnym dokumencie Arizona (reż. Ewa Borzęcka).
W każdym numerze redakcja „Pleografu” publikuje także źródła archiwalne. Tym razem jest to stenogram z posiedzenia kolaudacyjnego filmu Konopielka Witolda Leszczyńskiego oraz współczesny redakcyjny komentarz autorstwa Emila Sowińskiego.
Ze spisem treści nowego numeru „Pleografu” można zapoznać się na stronie kwartalnika.
Przegląd na Ninatece
Premierze nowego numeru kwartalnika towarzyszy trwający do 27 czerwca przegląd online wybranych filmów korespondujących z jego tematyką: Pałacu, Znachora i Słońce wschodzi raz na dzień.
Redakcja Ninateki przypomniała też z tej okazji film dokumentalny o muzyku disco polo czy audiobook z powieścią Widnokrąg Wiesława Myśliwskiego, klasycznym dziełem nurtu chłopskiego.
Lista aktualnie dostępnych filmów jest widoczna na Ninatece.
Ilustracja: Jerzy Bińczycki w filmie Znachor, fot. Józef Letkier, źródło: Fototeka FINA
